Het monument op de Kerkberg te Thorn
Het 'Monument voor Belgische Militairen' in Thorn (gemeente Maasgouw) is opgericht ter nagedachtenis aan 25 officieren en soldaten van de Brigade Piron die in 1944 bij de bevrijding van Thorn en omgeving om het leven zijn gekomen.
Na een voorspoedige opmars door Noord-Frankrijk en België waren de Amerikanen van de 30ste infanterie 'Old Hickory' erin geslaagd het grootste deel van Zuid-Limburg te bevrijden. Vervolgens wilden de geallieerden op 17 september 1944 met een grootscheeps bevrijdingsoffensief (operatie 'Market Garden') vanuit België een doorstoot naar Duitsland forceren door met luchtlandingstroepen in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veilig te stellen. Er werden drie complete divisies gedropt: de 101ste US Airborne Divisie bij Eindhoven en Veghel, de 82ste US Airborne Divisie bij Graven en de 1ste Britse Airborne Divisie bij Arnhem en Oosterbeek. Op 19 september stagneerde de Amerikaanse opmars in Zuid-Limburg, enkele kilometers ten noorden van Sittard. De bezetter was erin geslaagd in stelling te gaan bij twee door de geallieerde opmars ontstane bruggenhoofden: één stelling bevond zich op de westelijke Maasoever in Noord- en Midden-Limburg en de andere omvatte het gebied tussen Roermond en Susteren, begrensd door de Roer en de Maas (de 'Roerdriehoek').
Brigade Piron was een uit Belgen en Luxemburgers ( de artillerie was bijna geheel Luxemburgs ) samengestelde divisie, genoemd naar de Belgische kolonel die er het bevel over voerde. Net als de Nederlandse Prinses Irenebrigade was deze Belgische eenheid gerekruteerd en getraind in Engeland voor de strijd op het vasteland van Europa. Twee maanden na de geallieerde invasie stapten de Belgen in Normandië aan land en gingen direct door naar het front in het noorden. Brigade Piron werd toegevoegd aan het 8ste Britse Leger. Bij de manoeuvres voorwaarts moesten de Belgen de rechterflank van de Britten verstevigen en afschermen. Vanuit Bree schoof de brigade behoedzaam op in de richting van Thorn.
Het werd de burgers van Thorn knap lastig gemaakt in de laatste dagen dat de bezetter nog aanwezig was. Om de haverklap werd mannen bevolen 'Schanzarbeit' te verrichten, zoals het graven van loopgraven. Op 25 september 1944 verspreidde zich in Thorn het gerucht dat de bevrijders waren gearriveerd. Bij de kerk verzamelde zich al snel een groep mensen. Ook burgemeester Spiertz was aanwezig met naast hem enkele soldaten. Het waren Belgische militairen van de vooruitgeschoven eenheid van de Brigade Piron. Zij waren gearriveerd in enkele lichte pantserwagens op rupsbanden. Op verzoek van de bevrijders vroeg de burgemeester om vrijwilligers die als een soort waarnemers de omgeving van Thorn in de gaten moesten houden. Arnold Corbey meldde zich en bemande in zijn eentje drie uur lang een uitkijkpost. Na zijn aflossing vroeg een Belgische officier hem of hij een veilige binnenweg naar Wessen kon aanwijzen. Hij ging mee op patrouille en moest honderden meters plat op zijn buik door de modder kruipen om niet door de bezetter te worden doodgeschoten. Een Belgische luitenant raakte zwaar gewond en zou enkele dagen later aan zijn verwondingen bezwijken. Corbey heeft de Brigade Piron nog enkele nuttige tips kunnen geven over de ligging van de Duitse bunkers en mijnenvelden. De Belgische militairen hadden een loodzware taak. Zij moesten met hun beperkte mankracht een te groot gebied bestrijken om te voorkomen dat Duitse patrouilles in de nacht hun linies zouden binnensluipen.
Op 4 oktober 1944 leidde deze bijna onmogelijke opgave zelfs tot dienstweigering. Veertig soldaten verzetten geen voet meer richting de eerste linie. Pas na een peptalk en een gesprek met de voornaamste dwarsliggers kreeg kolonel Piron weer grip op de groep. Net toen iedereen weer zijn plaats in het verdedigingsstelsel had ingenomen, ontplofte er een granaat. Opnieuw was iedereen op het topje van zijn zenuwen. Later bleek dat een van het erf afgedwaalde koe bij herhaling tegen een struikeldraad was aangelopen, waaraan explosieven waren gekoppeld.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de toenmalige gemeente Thorn.
Onthulling
Het monument is onthuld op 9 september 1982 door burgemeester Smeets en de heer Baeten, voorzitter van de federatie van oud-strijders. De onthulling vond plaats toen het Bataljon Bevrijding uit Leopoldsburg (verwant aan de Brigade Piron) tijdens de jaarlijkse herdenkingstocht traditiegetrouw Thorn aandeed.

Het monument
Het 'Monument voor Belgische Militairen' in Thorn (gemeente Maasgouw) is een marmeren plaquette, bevestigd op een basement van hardsteen. Dit hardsteen is het restant van de Thornse stiftgebouwen. Op de plaat zijn het embleem van de Brigade Piron, het gemeentewapen van Thorn evenals de Belgische en de Luxemburgse vlag aangebracht. De gedenkplaat is circa 1 meter 80 hoog en 80 centimeter breed.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
BRIGADE PIRON
NORMANDIE
KANAAL VAN WESSEM
EEN BLIJVEND AANDENKEN AAN DE BELGISCHE
MILITAIREN, DIE HUN JONGE LEVEN HEBBEN
GEOFFERD VOOR DE BEVRIJDING VAN THORN
EN NABIJE OMGEVING IN 1944
1SGT JOZEF TEGELBECKERS 25-09-1944
1SDT LEON CLOSSET 25-09-1944
SDT JOZEF VERCAUTEREN 25-09-1944
OLT FREDDY VERHAEGEN 26-09-1944
SDT FREDERIK ANTONI 27-09-1944
SDT JEAN-BAPTIST VAN CALCK 28-09-1944
LT RENE JACQUES 01-10-1944
KPL NOËL DE DONCKER 02-10-1944
SDT ANDRE MORNARD 02-10-1944
SDT GUSTAAF ISENBORGHS 04-10-1944
1SDT LOUIS MARCHAL 04-10-1944
1SGT ALEXANDER LINSSEN 23-10-1944
SDT EDUARD DINANT 25-10-1944
SDT ROGER VAN DEN DAELE 27-10-1944
WM ANDRE COGNIAUX 30-10-1944
WM NATHEIN GRUNSTEIN 31-10-1944
SDT GUY STEVENS 01-11-1944
SDT JEAN MUREAU 04-11-1944
OLT GERARD ROGGE 11-11-1944
1SGT MAJ ROBERT SILBERMAN 11-11-1944
SDT MARCEL DELHOTTE 11-11-1944
SDT MARCEL RACOUR 11-11-1944
SDT RENE VAN ROSSE 11-11-1944
SDT JEAN BAPTISTE VAN SNICK 11-11-1944
SDT JEAN HARGATEN 21-11-1944
|